پروتز سینه یکی از روشهای پرطرفدار جراحی زیبایی است که برای بهبود ظاهر سینهها استفاده میشود. این جراحی برای افرادی که به دنبال افزایش حجم سینهها، بازسازی پس از جراحی ماستکتومی یا بهبود شکل و فرم سینهها هستند، بسیار مفید است. با پیشرفت های تکنولوژیکی در صنعت پزشکی، طیف متنوعی از مدل های پروتز سینه امروزه در دسترس است که هر کدام ویژگی ها و مزایای خاص خود را دارند. در این مقاله، به بررسی انواع پروتز سینه، مزایا و معایب هر کدام، و مراقبتهای پس از جراحی سینه میپردازیم.
پروتز سینه چیست؟
پروتز سینه یک فرم مصنوعی سینه است که برای افزایش حجم، شکلدهی یا بازسازی سینهها استفاده میشود. این پروتزها از مواد مختلفی مانند سیلیکون و سالین ساخته میشوند و به طور معمول در زیر بافت سینه یا زیر عضله قفسه سینه قرار میگیرند. استفاده از پروتز سینه به دهه ۱۹۶۰ میلادی بازمیگردد، زمانی که اولین پروتزهای سیلیکونی معرفی شدند. از آن زمان تاکنون، پیشرفتهای بسیاری در طراحی و مواد استفاده شده در پروتزها صورت گرفته است.
درباره انواع پروتز سینه بدانیم
انتخاب نوع مناسب پروتز سینه تاثیر قابل توجهی بر نتایج نهایی جراحی سینه میگذارد. اما با وجود تنوع فراوان پروتزهای موجود در بازار، چگونه میتوان بهترین گزینه را انتخاب کرد؟ انواع پروتز سینه را میتوان از دو جنبه مورد بررسی قرار داد:
- از لحاظ ماده پرکننده
- پروتزهای سیلیکونی
- پروتزهای سالینی
- پروتزهای ترکیبی
- پروتزهای پلیاورتان
- از لحاظ شکل ظاهری
- پروتزهای متقارن
- پروتزهای قطره اشکی
- پروتزهای نامتقارن
- پروتزهای ساخته شده برای اندازهگیری
- پروتزهای بادشده با هوا
پروتزهای سیلیکونی
این پروتزها از ژل سیلیکونی پر شدهاند و بیشترین کاربرد را در جراحی سینه به دلیل شباهت بسیار زیاد به بافت طبیعی بدن و ایجاد حس طبیعی، دارند. از اینرو این پروتزها، توجه و رضایت بانوان در جراحی سینه با رویکرد زیبایی را بسیار جلب کردهاند.
ویژگیهای پروتزهای سیلیکونی
- طبیعی و قابل لمس: پروتزهای سیلیکونی بسیار شبیه به بافت طبیعی سینه هستند و به هنگام لمس، حس طبیعی را ایجاد میکنند. این ویژگی باعث میشود که پس از جراحی، تفاوتی بین پروتز و بافت اصلی سینه احساس نشود.
- طول عمر بالا: این پروتزها به دلیل دوام بیشتر، نیاز کمتری به تعویض دارند. پروتزهای سیلیکونی 10 الی 15 سال ماندگاری دارند. البته نیاز به بررسیهای دورهای توسط پزشک، پس از جراحی سینه ضروری است.
- تنوع در شکل: پروتزهای سیلیکونی به دو شکل اصلی گرد و آناتومیک (اشکی) موجود هستند. پروتزهای گرد باعث ایجاد حجم بیشتر در ناحیه میانی سینه میشوند. در حالی که پروتزهای آناتومیک ظاهر طبیعیتر و نزدیکتری به شکل طبیعی سینه دارند.
معایب و عوارض احتمالی پروتزهای سیلیکونی
- نیاز به ایجاد برشهای بزرگتر در جراحی سینه
- خطرات احتمالی مانند عفونت، تورم، تغییر در حساسیت سینه، و جابجایی پروتز
- نیاز به بررسیهای دورهای برای اطمینان از سلامت پروتز
پروتزهای سالینی
این پروتزها از یک پوسته سیلیکونی پر شده با محلول آب نمک ساخته شدهاند و نسبت به پروتزهای سیلیکونی سفتتر هستند. پروتز سالینی اغلب در افراد جوان و ورزشکاران استفاده میشود. این پروتز به دلیل قابلیت تنظیم حجم آن پس از قرارگیری در بدن، در جرای سینه، بسیار محبوب است.
ویژگیهای پروتزهای سالینی
- ایمنی و پذیرش بدن: در صورت پارگی پروتزهای سالینی، فقط محلول نمک داخل آنها به بدن نشت میکند. این نمک به سرعت توسط بدن جذب و دفع میشود و عوارض جدی برای سلامتی ندارد. این ویژگی باعث میشود که در صورت نشت پروتز، نیاز به جراحی سینه فوری نباشد. در نتیجه، خطرات کمتری برای بیمار به همراه دارد.
- قرارگیری و جراحی: پروتزهای سالینی به صورت خالی وارد بدن میشوند و سپس با محلول نمک پر میشوند. این روش نیاز به ایجاد برشهای کوچکتر در بدن دارد که دوره بهبودی را کوتاهتر میکند. همچنین جای زخمهای کمتری در این روش جراحی سینه، به جا میماند.
- ماندگاری و نیاز به تعویض: اگرچه پروتزهای سالینی مانند هر پروتز دیگری نیاز به مراقبت و بررسی دارند، اما به طور متوسط ماندگاری خوبی دارند. بر اساس مطالعات، این پروتزها به طور متوسط تا 10 سال دوام دارند و احتمال پارگی یا نشت آنها نسبتاً کم است.
برخی از بیماران معتقدند که پروتزهای سالینی کمتر از پروتزهای سیلیکونی طبیعی به نظر میرسند. با اینحال همچنان بسیاری از افراد از نتایج این پروتز رضایت دارند و به دلیل مزایای آن، پروتز سالینی را انتخاب میکنند.
معایب و عوارض احتمالی پروتزهای سالینی
شایعترین عوارض مرتبط با پروتزهای سالینی شامل عفونت، درد سینه، تغییرات در حساسیت نوک سینه و تشکیل کپسولهای بافتی در اطراف پروتز است. بررسیها نشان میدهد که میزان رضایت بیماران از این پروتزها بالا است. بسیاری از بیماران پس از جراحی بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی خود تجربه میکنند.
پروتزهای ترکیبی
این پروتزها، ترکیبی از دو یا چند شکل مختلف هستند و برای سازگاری بهتر با شکل سینههای فرد، در جراحی سینه استفاده میشوند. انتخاب نوع پروتز بر اساس عواملی مانند نیاز بیمار، شکل سینههای طبیعی، فعالیتهای ورزشی و نحوه پوشیدن لباسها انجام میشود. پزشکان با توجه به این عوامل پروتز مناسب را برای هر بیمار انتخاب میکنند.
ویژگیهای پروتزهای ترکیبی
پروتز ترکیبی، ترکیبی از مواد سالین و سیلیکونی است که مزایای هر دو نوع پروتز را در بر دارد. این پروتزها معمولا در افرادی که بافت سینه کمی دارند اما به دنبال سینههای بزرگ هستند، مورد استفاده است.
از معایب این پروتز میتوان به کمتر در دسترس بودن آن و نیاز به مهارت جراح در قرار دادن پروتز اشاره کرد.
پروتزهای پلی آورتان
پروتزهای سینه با پوشش پلیاورتان از سال 1970 برای کاهش خطر جمع شدن کپسولهای بافتی(capsular contracture) در جراحی سینه استفاده میشوند. این پروتزها شامل یک لایه از فوم پلیاورتان به ضخامت 1 تا 2 میلیمتر هستند که بر روی یک ایمپلنت ژل سیلیکونی قرار میگیرند.
ویژگیهای پروتزهای پلیاورتان
- کاهش خطر جمع شدن کپسولهای بافتی: مطالعات متعدد نشان دادهاند که پروتزهای با پوشش پلیاورتان به طور چشمگیری خطر جمع شدن کپسولی را کاهش میدهند. این مزیت حتی تا ده سال پس از جراحی نیز پایدار است.
- پروتزی با ایمنی مناسب: در دهه 1980 نگرانیهایی درباره محصولات تجزیه پلیاورتان و احتمال سرطانزا بودن آنها در حیوانات وجود داشت. پس از بررسیها، طبق اعلام سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، خطر سرطانزایی این محصول در انسانها بسیار کم ارزیابی شد و خارج کردن این پروتزها از بافت سینه کاربران منتفی شد. به همین دلیل این پروتزها همچنان در خارج از آمریکا مورد استفاده قرار میگیرند و محبوبیت دارند.
- عوارض جانبی کمتر: علاوه بر کاهش جمع شدن کپسولی، پروتزهای با پوشش پلیاورتان عوارض جانبی کمی نشان میدهند. البته برخی بیماران دچار راش پوستی موقت میشوند، اما عوارض جدیتری گزارش نشده است.
معایب و عوارض احتمالی پروتزهای پلیاورتان
- تجزیه پلیاورتان: نگرانیهایی درباره تجزیه پلیاورتان وجود دارد، اما تحقیقات نشان دادهاند که این محصولات خطر قابل توجهی برای سلامتی انسان ندارند.
- نیاز به نظارت مستمر: با توجه به استفاده گسترده از این پروتزها در خارج از آمریکا و محبوبیت آنها، نظارت مستمر بر ایمنی و اثربخشی طولانیمدت آنها ضروری است.
پروتزهای متقارن Symmetrical Prosthesis
پروتزهای متقارن در جراحی سینه به منظور بهبود تقارن و ظاهر طبیعی سینهها استفاده میشوند. این پروتزها به دو شکل اصلی گرد و آناتومیک (یا قطره اشکی) عرضه میشوند که هر کدام ویژگیها و مزایای خاص خود را دارند.
- پروتزهای گرد: این پروتزها شکلی گرد و یکنواخت دارند و بیشتر در جراحیهای زیبایی سینه استفاده میشوند.
- پروتزهای قطره اشکی: این پروتزها در قسمت بالا باریکتر و در قسمت پایین پهنتر هستند و شکل طبیعیتری دارند. شکل قطره اشک اغلب برای خانمهایی کاربرد دارد که سینههایشان در ناحیه تحتانی و بیرونی دارای بافت پرتر و بالای نوک پستان دارای بافت کمتری است. این پروتزها معمولا برای جراحیهای بازسازی سینه استفاده میشوند.
ویژگیهای پروتزهای متقارن
- شکل طبیعی: پروتزهای آناتومیک با داشتن شکل قطره اشک، ظاهر طبیعیتری به سینه میدهند. از اینرو، برای بیمارانی که به دنبال نتیجهای طبیعیتر هستند، مناسبترند. این پروتزها به طور خاص در بازسازی سینه پس از ماستکتومی مورد استفاده قرار میگیرند.
- توزیع متقارن وزن: پروتزهای گرد، توزیع وزن متقارنی دارند. این ویژگی به توزیع یکنواختتر فشار روی بافتهای سینه کمک کرده و نتیجهی هماهنگتری ایجاد میکند.
- کاهش خطر جابجایی: پروتزهای آناتومیک با توجه به طراحی خاص خود، پس از جراحی سینه کمتر جابجا میشوند و در جای خود ثابتتر میمانند. این ویژگی مخصوصا برای بیمارانی که فعالیتهای فیزیکی زیادی دارند مفید است.
- انعطافپذیری در انتخاب: هر دو نوع پروتز (گرد و آناتومیک) در اندازهها و برجستگیهای مختلفی عرضه میشوند. از اینرو، جراحان امکان انتخاب بهترین گزینه بر اساس نیازهای خاص هر بیمار را دارند.
مزایای پروتزهای متقارن
- بهبود تقارن: استفاده از پروتزهای متقارن به طور چشمگیری بهبود تقارن سینهها را پس از جراحیهای بازسازی یا زیبایی فراهم میکند.
- کاهش عوارض: مطالعات نشان دادهاند که استفاده از پروتزهای متقارن میتواند به کاهش عوارض جانبی مانند جمع شدن کپسولی و تغییر شکلهای غیرطبیعی کمک کند.
معایب پروتزهای متقارن
- هزینه بالاتر: پروتزهای آناتومیک به دلیل طراحی پیچیدهتر و نیاز به جایگذاری دقیقتر، معمولا هزینهی بیشتری نسبت به پروتزهای گرد دارند.
- نیاز به تجربه جراح: جایگذاری دقیق پروتزهای آناتومیک نیاز به تجربه و مهارت بالای جراح دارد تا نتیجهی مطلوب حاصل شود.
پروتزهای نامتقارن Asymmetrical Prosthesis
برخلاف پروتزهای متقارن که هر دو سینه شکل یکسانی دارند، در پروتزهای نامتقارن معمولا شکل و اندازه پروتزهای دو سینه متفاوت است. این امر به دلیل ناهمگونی طبیعی اندازه سینهها یا برای رفع عیوب و نواقص ظاهری است.
این پروتزها معمولا برای افرادی که بافت بیشتری را در حین جراحی سینه از دست دادهاند، مناسب هستند. علت این موضوع، وجود اکستنشنهایی است که زیر بازو یا بالای سینه قرار میگیرند. با این حال، زنانی که جراحی گستردهای نداشتهاند نیز از پروتزهای نامتقارن استفاده میکنند. این پروتزها به طور خاص، برای سمت چپ یا راست طراحی شدهاند.
ویژگیهای پروتزهای نامتقارن
- طراحی متناسب با بدن بیمار: این پروتزها به گونهای طراحی میشوند که با شکل خاص سینهها و بدن بیمار هماهنگ شوند. این طراحی متناسب، شامل تغییر در اندازه، شکل و انحنای پروتز است تا سینهها به ظاهر طبیعیتری برسد.
- مدلهای مختلف: پروتزهای نامتقارن در انواع مختلفی از جمله نیمکروی، بیضوی و مخروطی موجود هستند. این مدلها به جراحان امکان هماهنگسازی پروتز را به طور دقیق با نیازهای خاص هر بیمار میدهند.
- میزان پرشدگی متفاوت: برخی پروتزهای نامتقارن دارای میزان پرشدگی متفاوت در نواحی مختلف هستند که به ایجاد شکلی طبیعیتر کمک میکند. این تفاوت در پرشدگی میتواند به بهبود تقارن و پوشش مناسب نواحی نامتقارن کمک کند.
- استفاده از مواد با کیفیت بالا: معمولا از مواد سیلیکونی با کیفیت بالا برای ساخت این پروتزها استفاده میشود. در نتیجه شکل و ساختار پروتز در طول زمان به حفظ شده و همچنین احساس طبیعیتری به بیمار میدهد.
- امکان تنظیم و سفارشیسازی: برخی پروتزهای نامتقارن به گونهای طراحی شدهاند که امکان تنظیم و سفارشیسازی در طول جراحی یا بعد از آن وجود دارد. این قابلیت به جراحان کمک میکند تا نتایج بهتری را مطابق با خواست بیمار، به دست آورند.
پروتزهای ساخته شده برای اندازه گیری Made-to-measure Prosthesis
این تکنیک از یک اسکنر سه بعدی برای تولید یک تصویر سه بعدی کامپیوتری از ناحیه قفسه سینه استفاده میکند. سپس از تصاویر گرفته شده برای ایجاد یک شکل پروتز سفارشی استفاده میشود. این شیوه برای ایجاد بهترین تناسب پروتز با آناتومی اختصاصی سینه فرد مراجعهکننده ساخته شده است. بدینترتیب میتوان جلوی حرکت پروتز را گرفت و آن را با رنگ پوست فرد مطابقت داد.
پروتزهای باد شده با هوا Air-inflated Prosthesis
این پروتزها دارای یک کیسه یا محفظه داخلی هستند که با هوا پر میشوند. مقدار باد یا هوای داخل آنها قابل تنظیم است، بنابراین میتوان اندازه و شکل آنها را تغییر داد. البته پروتزهای باد شده با هوا، در همه مراکز درمانی در دسترس نیستند. قابلیت تنظیم باد، به جراح اجازه میدهد تا اندازه و فرم نهایی پروتز را برای هر بیمار شخصیسازی کند. استفاده از پروتزهای باد شده باعث کاهش عوارض و مشکلات مرتبط با پروتزهای سیلیکونی میشود.
روشهای جراحی پروتز سینه کدامند؟
جراحی سینه با رویکرد زیبایی به دلیل توانایی آن در افزایش حجم سینهها و بهبود فرم آنها بسیار مورد توجه بانوان است. این جراحی به روشهای متعددی انجام میشود که عبارت است از:
جراحی از طریق برش زیر سینه
این روش با ایجاد برش در زیر خط سینه انجام میشود و به دلیل موقعیت برش، جای زخم آن معمولا به سختی دیده میشود. این شیوه، برای اکثر بیماران مناسب است و به جراح امکان کنترل دقیقتر بر روی موقعیت پروتز را میدهد.
جراحی سینه از طریق برش در اطراف هاله
در این روش، برش در اطراف هاله (نوک سینه) ایجاد میشود. این روش به طور معمول برای افرادی که میخواهند برش کمتری در ناحیه سینه داشته باشند، مناسب است. با این حال، این جراحی سینه گاهی برای برخی از بیماران توصیه نمیشود.
جراحی سینه از طریق برش در زیر بغل
در این روش برش در ناحیه زیر بغل ایجاد میشود و کمتر متداول است. این روش مزایایی مانند عدم ایجاد برش در ناحیه سینه و کاهش خطر عفونت در ناحیه سینه دارد.
جراحی زیر عضله سینه
در این روش، پروتز زیر عضله قفسه سینه قرار میگیرد. جراحی سینه در زیر عضله به دلیل ایجاد ظاهری طبیعیتر و کاهش خطر عفونت ترجیح داده میشود.
جراحی بالای عضله سینه
در این روش، پروتز بالای عضله قفسه سینه و زیر بافت سینه قرار میگیرد. این روش برای زنانی که بافت سینه کافی دارند، مناسب است و زمان بهبود کوتاهتری دارد.
دلایل استفاده از پروتز سینه
زیبایی و اعتماد به نفس همواره نقش بسیار مهمی در زندگی ما ایفا میکنند. یکی از روشهایی که بسیاری از زنان برای بهبود ظاهر و افزایش اعتماد به نفس خود برمیگزینند، استفاده از پروتز سینه است. این روش جراحی زیبایی، با توانایی اصلاح و بهبود شکل، حجم و تقارن سینهها، به بسیاری از زنان کمک کرده است تا احساس بهتری نسبت به بدن خود داشته باشند. اما چه دلایلی میتوانند افراد را به سمت استفاده از پروتز سینه سوق دهند؟
بازسازی فرم و بافت سینه پس از جراحی ماستکتومی
یکی از مهمترین دلایل استفاده از پروتز سینه، بازسازی سینه پس از جراحی ماستکتومی است. بازسازی بافت سینه پس از جراحی ماستکتومی (برداشتن کل یا قسمتی از سینه) یک موضوع بسیار مهم و تاثیرگذار در زندگی بیماران مبتلا به سرطان سینه است. این فرایند به چندین روش مختلف انجام میشود که هر کدام دارای مزایا و معایب خاص خود هستند.
- پروتز سینه: استفاده از پروتز سینه یکی از رایجترین و متداولترین روشهای بازسازی سینه است. پروتزها میتوانند به صورت زیر پوستی یا زیر عضله قرار داده شوند و شکل و اندازه طبیعی سینه را بازسازی کنند. این روش نسبتا ساده و سریع است اما گاهی با عوارضی مانند پارگی پروتز یا عفونت همراه است.
- فلاپهای پوستی: در این روش از بافتهای پوستی و چربی از سایر قسمتهای بدن مانند شکم، پشت یا باسن برای بازسازی سینه استفاده میشود. این روش معمولا طبیعیتر و پایدارتر از پروتزها است اما نیاز به جراحی پیچیدهتری دارد.
- بازسازی با استفاده از بافت خود بیمار: در این روش از چربی و بافت خود بیمار برای بازسازی سینه استفاده میشود. این روش طبیعیتر است اما ممکن است به چند جراحی نیاز پیدا کنید و نتایج نیز قابلیت پیشبینی کمتری دارند.
- تزریق چربی: در این روش چربی از سایر نقاط بدن گرفته و به سینه تزریق میشود. این روش نسبتا ساده است اما گاهی با عوارضی مانند حرکت چربی و جذب آن همراه است.
نقش موثر پروتز سینه در افزایش اعتماد به نفس
بسیاری از زنان به دلیل کمبود حجم یا شکل نامناسب سینهها احساس ناراحتی و کمبود اعتماد به نفس میکنند. استفاده از پروتز سینه به این افراد کمک میکند تا احساس بهتری نسبت به بدن خود تجربه کرده و اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنند. در واقع اثر جراحی سینه بر اعتماد به نفس عبارت است از:
- بازگرداندن ظاهر طبیعی سینه: پروتزها میتوانند شکل و اندازه طبیعی سینه را بازسازی کرده و ظاهر بیمار را به حالتی خوشایند و رضایتبخش نزدیک کنند.
- بهبود عملکرد جنسی و روابط شخصی: برداشتن سینه میتواند بر روی عملکرد جنسی و روابط صمیمی بیماران تاثیر منفی گذارد. همچنین داشتن سایز مناسب پروتز سینه و ظاهری دلخواه، سبب افزایش رضایت جنسی در افراد و کیفیت روابط میشود. از اینرو استفاده از پروتز سینه میتواند با کمک به ارتباط جنسی موثرتر، باعث افزایش اعتماد به نفس و بهبود کیفیت زندگی شود.
جمعبندی
جراحی سینه با رویکرد زیبایی گزینهای موثر برای بهبود ظاهر و افزایش اعتماد به نفس زنان است. با وجود انواع مختلف پروتز و تکنیکهای جراحی موجود، هر فرد میتواند گزینهای مناسب با نیازها و علاقهمندیهای خود پیدا کند. مشاوره با پزشک متخصص، مراقبتهای مناسب پس از جراحی و آگاهی از مزایا و معایب هر نوع پروتز میتواند به انتخاب بهتر و نتیجه مطلوبتر کمک کند. با آگاهی از این اطلاعات، میتوانید تصمیم بهتری در انتخاب پروتز مناسب برای خود بگیرید و به نتایجی طبیعی و رضایتبخش دست یابید.
سوالات متداول
هر جراحی میتواند همراه با درد و ناراحتی باشد، اما داروهای مسکن و مراقبتهای پس از جراحی سینه میتوانند به کاهش درد کمک کنند.
بله، پروتز سینه ممکن است دچار پارگی شود. در صورت پارگی پروتز، نیاز به جراحی سینه مجدد برای تعویض پروتز وجود دارد.
مدت زمان بهبود پس از جراحی پروتز سینه معمولا بین ۴ تا ۶ هفته است. این مدت زمان، بسته به نوع جراحی و شرایط فرد متفاوت است.
پروتز سینه به طور کلی طول عمر مشخصی دارد و نیاز به تعویض دارد. میانگین طول عمر پروتزها معمولا بین ۱۰ تا ۲۰ سال است، اما ممکن است کمی زودتر یا دیرتر، نیاز به تعویض پیدا کنید.